Cúng cơm hằng ngày cho người mới mất là một lễ nghi không thể bỏ qua trong phong tục thờ cúng của người Việt Nam. Vậy lễ cúng cơm có ý nghĩa như thế nào? Trong lễ cúng cơm cho người mới mất cần chuẩn bị những gì? Hãy cùng tìm hiểu cụ thể hơn về điều này trong bài viết dưới đây.
Nội dung bài viết
Lễ cúng cơm có ý nghĩa như thế nào?
Lễ cúng cơm là nghi lễ cần thiết phải thực hiện khi có người thân trong gia đình mới mất đi, bên cạnh những nghi lễ như: Lễ cúng tuần, lễ cúng 49 ngày, lễ cúng 100 ngày, lễ tiểu tường, lễ trừ phục, lễ cải tang, lễ kị nhật.
Vậy lễ cúng cơm cho người mới mất có ý nghĩa như thế nào?
Theo quan niệm người xưa, khi vừa mới mất đi, con người vẫn chưa ý thức được mình đã mất, khi đó vong linh người mới mất vẫn ở trong nhà để chờ đi qua các cửa âm phủ.
Chính vì lý do này, mỗi ngày người thân trong gia đình cần thực hiện nghi thức cúng cơm để người mới mất có thể yên lòng, không quá bất ngờ về sự ra đi của mình.
Bên cạnh ý nghĩa này, nhiều người còn cho rằng, lễ cúng cơm cho người mới mất là nghi thức được thực hiện do người còn sống chưa chấp nhận được sự ra đi của người thân, vẫn cúng cơm hằng ngày để họ được thưởng thức như khi còn sống.
Bữa cơm cúng hằng ngày chính là cơ hội để người ở lại thể hiện tấm lòng thành kính, nguyện vọng chưa kịp bày tỏ với người đã khuất, chính vì những lý do này, lễ cúng cơm hàng ngày cho người đã khuất có ý nghĩa vô cùng quan trọng.
Vậy trong lễ cúng cơm cho người mới mất cần chuẩn bị những gì? Hãy cùng tìm hiểu về điều này trong phần tiếp theo của bài viết hôm nay.
Cần chuẩn bị những gì trong lễ cúng cơm?
Lễ cúng cơm cho người mới mất hằng ngày sẽ gồm 3 chén cơm trắng đặt ngang nhau, thức ăn, hương, hoa cúng, trà, trái cây.
Trong 3 chén cơm, chén ở giữa sẽ đơm đầy và đặt lên 1 đôi đũa nhằm thể hiện cho chén cơm của người thân mới mất, hai chén cơm hai bên sẽ đơm vơi hơn, tầm lưng chén và chỉ đặt một chiếc đũa, nhằm thể hiện đây là chén cơm cho cô hồn, với ý nghĩa để cô hồn không tranh mất thức ăn với vong linh người mới mất.
Nghi thức đặt 3 chén cơm ngang hàng, 1 chén cho người thân mới mất và 2 chén cho cô hồn không phải là nghi thức của riêng Phật giáo, đây là tín ngưỡng được truyền lại từ xưa, hầu hết các gia đình ở Việt Nam khi có người mới mất đều thực hiện theo nghi thức này.
Mâm lễ cúng cơm cho người mới mất sẽ cần chuẩn bị:
- Cơm
- Nước
- Muối sạch
- Trái cây
Ngoài ra cần chuẩn bị thêm các món ăn đặc trưng của từng vùng miền, tuyệt đối không dùng đồ ăn cũ hoặc đồ ăn ôi thiu để cúng cơm, đây là điều đại kỵ khi cúng cơm hàng ngày.
Lễ cúng cơm cho người mới mất cần đặt trên một chiếc bàn nhỏ, đặt dưới bàn thờ khoảng 50cm, không đặt trực tiếp lên bàn thờ và tuyệt đối không đặt dưới đất, ngoài ra những lễ vật trên bàn thờ cũng cần đặt đúng vị trí, tránh phạm tới bề trên và người mới mất.
Những loại xôi mà gia chủ có thể sử dụng cho lễ cúng cơm là:
- Xôi trắng
- Xôi đỗ xanh
- Bánh chưng
Tuyệt đối không dùng xôi đỗ đen hoặc xôi gấc.
Những lưu ý khi làm lễ cúng cơm cho người mới mất
Cúng cơm đầu tuần hoặc cúng cơm 7 ngày cho người mới mất là cơ hội để gia đình hướng Phật và tích đức cho vong linh người đã khuất sớm được siêu thoát.
Trong khi thực hiện nghi thức, cần giữ tâm trong sạch, thanh tịnh và thành tâm để tích thêm công đức.
Trong lễ cúng cơm cho người mới mất mà việc tụng kinh không thành tâm, vong linh sẽ phải chịu nhiều đau khổ, càng thêm quyến luyến với dương thế, khó lòng siêu thoát.
Trong lễ cúng cơm cho người mới mất, gia chủ cần lưu ý những điều sau:
Những món ăn cấm kỵ trong lễ cúng cơm
Những món ăn cấm kỵ trong lễ cúng cơm tuần bao gồm: thịt chó, thịt mèo, thịt bò.
Trong những món xào, không thêm tỏi vào xào chung vì tỏi là gia vị xua đuổi tà ma theo quan niệm dân gian.
Mâm lễ cúng cơm cho người mới mất nên chuẩn bị những món ăn chay vì điều này sẽ tích thêm công đức cho vong linh người đã mất, vong linh nhờ đó cũng có thể siêu thoát nhẹ nhàng hơn.
Như đã nêu ở bên trên, trong mâm cơm cúng nên chuẩn bị các loại xôi tùy ý nhưng tuyệt đối không được sử dụng xôi gấc hay xôi đậu đen.
Vì xôi gấc có màu đỏ thường thể hiện cho sự may mắn, không phù hợp với ý nghĩa của lễ cúng cơm.
Cách đặt mâm cơm cúng
Mâm cơm cúng cho người mới mất cần được lau sạch bằng nước gừng, sau khi khô mới bày biện thức ăn lên.
Các món ăn cần được sắp xếp tươm tất, gọn gàng trên mâm, không cần quá cầu kỳ nhưng phải đảm bảo là thức ăn tươi mới, không ôi thiu.
Khi đặt lễ cúng cơm cho người mới mất cúng lên bàn, cần cử ra người trông coi mâm cơm để tránh việc vật nuôi trong nhà đến gần và làm hỏng thức ăn, ngoài ra cũng không nên cho trẻ em đến gần vì nếu vô tình làm rơi thức ăn hay các đồ cúng trên mâm sẽ phạm tội với bề trên và người mới mất.
Chú ý đặt bàn thờ phải đúng phong thủy, mâm cúng bài trí đúng hướng, cần kiểm tra vị trí của lư hương xem đã đúng hướng hay chưa, nếu chưa rõ những điều này, gia chủ có thể tham khảo ý kiến của thầy pháp chủ trì nghi lễ để biết chính xác.
Trang phục khi cúng cơm
Người đứng ra để sắp xếp và bày biện mâm cơm cúng cần ăn mặc nghiêm túc, chỉnh tề, mặc trang phục tối màu, tránh những trang phục quá sặc sỡ.
Trong khi người đứng làm lễ đang thực hiện nghi thức lễ cúng cơm cho người mới mất, người thân đứng sau nên thành tâm cầu nguyện, bày tỏ tấm lòng thành kính để người đã khuất yên tâm ra đi.
Một lưu ý nữa cho người nấu các món ăn để bày lên mâm cúng cơm chính là trong khi nấu không được nên nếm để xem vị đã vừa hay chưa, vì điều này được xem là không tốt, xúc phạm đến người đã khuất.
Trên đây là những thông tin liên quan đến nghi thức cúng cơm cho người mới mất, bạn có thể tham khảo để nắm rõ hơn các lưu ý trong quá trình thực hiện nghi lễ này. Trong khi thực hiện lễ cúng cơm cho người mới mất, điều cần thiết nhất vẫn là tấm lòng thành tâm của người còn sống, chính vì vậy hãy thực hiện nghi thức với cả tấm lòng thành của mình để hồi hướng, tích thêm công đức, giúp người đã khuất dễ dàng siêu thoát về thế giới bên kia hơn.
